Fon Nedir

Finansal terimler arasında yer alan ve sıkça adı duyulan finansal araçlardan olan fon seçenekleri kısaca tanımlaması ile Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş olan kurumların yatırımcılarından toplanan genel olarak değerli evrak seçeneklerinden oluşan ve toplanılan bu birikimler ile ileride oluşabilecek olan risk seçeneklerinin dağıtılması amacı ile oluşturulan yatırım seçeneğidir.

Fon İçerisinde Yer Alan Değerli Evraklar Nelerdir?

Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş olan kurum yatırımcılarından toplanan ve risk yönetiminde büyük ölçüde önemli olan fon seçenekleri farklı fon kaynakları ile düzenlenmekte böylelikle risk durumunda farklı fon seçenekleri ile riskin azaltılması amaçlanmaktadır. Fon kaynakları arasında birden fazla hisse senedi, devlet tahvili, döviz, değerli maden ya da faiz getirisi sağlayan kıymetli evraklar şeklinde çeşitlendirilmiş bir fon kaynağı bir fon kaynağı sepeti oluşturularak portföy oluşturulmuştur. Yetkilendirilmiş kurumların yatırımcıları fonda yer alan birikimlerine karşılık olarak bir katılım belgesi alırlar. Yukarıda yer alan fon seçeneklerine son dönemlerde eklenen yeni nesil fon kaynağı seçenekleri ise hisse senedi fonları, karışık fonlar ve nesil fonları olarak ifade edilebilmektedir. Fon seçenekleri sermaye piyasaları içerisinde önemli bir yere sahip olan yatırım araçları olarak ifade edilebilmektedir.

Fonların Sınıflandırılması

Fonlar farklı amaçlarına yönelik olarak farklı sınıflandırma seçeneklerine konu olmaktadırlar. Ancak fon sınıflandırmasında önemli bir yer tutan sınıflandırma seçeneği fonların mali yapısına yönelik olarak yapılan sınıflandırılmasıdır. Mali yapılarına göre fonlar iki ayrı grupta incelenebilmektedir. Bunlar:

• Bütçe İçi Fonlar: Kaynağı bütçe ödeneği ile karşılanan bütçe kalemler arasında yer alan ve ödeneğin kullanılmasında diğer bütçe kalemlerinden ayrılan fon seçenekleridir.
• Bütçe Dışı Fonlar: Kaynağı özel kanunlara dayanan kendilerine ait özel gelirler doğrultusunda hüküm ve kanunlar dışında yürütülen ve uygulanan fon seçenekleridir.

Fonların Ekonomi İçerisinde Etkin Olarak Yer Alması

Ekonomi ve sermaye piyasalarında büyük etkin bir rol alan yatırım araçlarından olan fon seçenekleri özellikle 1980’li yıllar itibari ile ülkemizde daha fazla bir öneme sahip hale gelmiş ve öncelik taşıyan bir hale gelmiştir. Önceki yıllarda da kullanılmasına rağmen fon bu yıllar itibari ile oldukça fazla önem kazanmıştır.